Son yıllarda gençler arasında kitap okuma oranının düşüşe geçtiği gözleniyor. Dijital çağın getirdiği yeniliklerle birlikte, sosyal medya platformları ve akıllı telefonlar gençler için birer eğlence kaynağı haline geldi. Bu değişim, gençlerin kitap okuma alışkanlıklarına da gölge düşürüyor. Peki, gençlerin kitap okuma alışkanlığının azalmasının tek sorumlusu sosyal medya mı? Uzmanlar ve eğitimciler bu konuyu tartışıyor.

Dijital Çağın Yeni Alışkanlığı: Sosyal Medya

Teknolojinin gelişimiyle birlikte sosyal medya hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Facebook, Instagram, Twitter, TikTok gibi platformlar, gençlerin sosyal çevreleriyle etkileşim kurmalarına ve dünyadaki gelişmeleri takip etmelerine olanak sağlıyor. Ancak bu platformların, gençlerde kitap okuma gibi daha uzun süreli ve odak gerektiren etkinlikleri gölgede bıraktığı düşünülüyor. Sosyal medyanın kısa ve çarpıcı içerikleri, gençlerin uzun metinleri okuma ve derinlemesine bilgi edinme alışkanlığını olumsuz etkileyebilir.

Bir öğretmen şöyle açıklıyor: “Özellikle genç öğrenciler, ders dışında ellerinden telefonlarını bırakamıyorlar. Sürekli olarak sosyal medya akışında kısa, eğlenceli veya ilginç içerikler görüyorlar. Bu durum onların kitaplara olan ilgisini azaltıyor.”

Gençlerin Gözünden: “Kitap Okumak Vakit Kaybı mı?”

Gençlerle yapılan araştırmalar, birçoğunun kitap okuma yerine sosyal medyada vakit geçirmeyi daha eğlenceli ve "anlamlı" bulduğunu gösteriyor. Gençler, kitap okumanın çok zaman aldığını ve telefonlarındaki içeriklerin onlara daha hızlı bilgi sağladığını düşünüyor. Özellikle video içerikler ve kısa yazılı bilgiler gençler arasında daha popüler.

Bir genç, bu durumu şöyle özetliyor: “Arkadaşlarım bir şey paylaştığında veya bir video izlediğimde hemen eğlenebiliyorum ve bilgi alabiliyorum. Kitap okumak ise çok uzun sürüyor. Bir kitabı bitirmek bazen günler alabiliyor.”

Okuma Alışkanlıkları Üzerinde Sosyal Medyanın Etkisi

Psikologlar ve eğitim uzmanları, sosyal medyanın sürekli olarak yenilenen içeriği ve anında geri bildirim sağlayan yapısıyla dikkat süresini kısalttığını belirtiyor. Bu durum, kitap gibi odaklanma ve derinlemesine düşünmeyi gerektiren etkinlikleri olumsuz etkileyebilir. Sosyal medyanın kısa süreli, dopamin salgılatıcı etkisi, kitap okuma gibi sabır gerektiren bir alışkanlığı zorlaştırabilir.

Eğitim uzmanı Dr. Ayşe Gür, konuyla ilgili şu yorumu yapıyor: “Sosyal medyanın sürekli uyarıcı etkisi, gençlerin daha fazla uyarıcı arayışı içinde olmalarına yol açıyor. Kitap okumak, sosyal medyaya göre daha ‘durağan’ bir aktivite olarak algılanıyor. Bu da kitap okumayı onlar için daha az çekici hale getiriyor.”

Okuma Alışkanlığını Kazandırmak İçin Çözüm Önerileri

Uzmanlar, gençlere kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için bazı önerilerde bulunuyor:

• Okuma Alanları Oluşturulmalı: Okullar ve evlerde, gençlerin kendilerini rahat hissedebileceği okuma köşeleri oluşturulabilir. Bu alanlar, gençleri okuma konusunda motive edebilir.

• Dijital Kitaplar ve Sesli Kitaplar Teşvik Edilmeli: Dijital çağda büyüyen gençler, elektronik kitaplar ve sesli kitaplarla daha fazla ilgilenebilir. Bu yeni formatlar, sosyal medya ile uyumlu olduğu için gençler için daha cazip olabilir.

• Kitap Kulüpleri ve Etkinlikler Düzenlenmeli: Gençlerin sosyalleşerek kitap okuma alışkanlığı kazanabileceği etkinlikler düzenlemek, onları okumaya teşvik edebilir.

• Aile ve Öğretmenlerin Örnek Olması: Ebeveynlerin ve öğretmenlerin kitap okuma konusunda örnek teşkil etmesi, çocukların bu alışkanlığı kazanmasında önemli rol oynar.

• Sosyal Medyadan Kitap Tavsiyeleri Paylaşmak: Gençlerin ilgi gösterdiği sosyal medya platformlarında kitap tavsiyeleri ve okuma alışkanlığına dair paylaşımlar yapmak, onların kitaplara olan ilgisini artırabilir.

Sosyal Medyanın Olumlu Etkisi Olabilir mi?

Her ne kadar sosyal medya gençlerin dikkatini kitaptan uzaklaştırsa da, doğru kullanıldığında kitap okuma alışkanlığını teşvik etme konusunda da etkili olabilir. Kitap tanıtım sayfaları, kitap kulüpleri ve okuma etkinlikleri sosyal medya üzerinden kolayca organize edilebilir. Ayrıca, kitap severlerin bir araya geldiği gruplar, gençlerin farklı kitapları keşfetmelerini ve okuma motivasyonlarını artırabilir.

Teknoloji ile Geleneksel Okuma Arasında Bir Denge Kurmak

Günümüzde sosyal medya, gençlerin hayatında önemli bir yer tutsa da, kitap okuma alışkanlığının kazandırılmasında eğitimcilere, ailelere ve topluma büyük görevler düşüyor. Sosyal medya çağında büyüyen gençler için okumayı cazip hale getirmenin ve yeni nesil teknolojilerle okumayı desteklemenin yolları aranmalı.

ADANA (UHA) - REMZİ YILDIRIM